Reassembling the Past as an Instrument of Political Struggle: Public History in Post-Socialist Poland
https://doi.org/10.22394/2074-0492-2022-1-39-68
Abstract
The paper offers a general overview of the transformation of the politics of memory in Poland from 1989 to 2021 in the context of the post-socialist transition market economy, simultaneous processes of nation-state building, European integration and the building of regional alliances with neighbouring states. The past is seen here as an instrument of both internal political struggle and foreign policy. In post-socialist Poland, two competing paradigms for working with the past have emerged. The first focused on liberal and conciliatory patriotism aimed at integration into the EU, and tried to take into account the historical narratives of neighbours and national minorities. The second paradigm is nationalist, critical of ideological trends in the EU, aimed at eliminating internal and external enemies, as well as encouraging national pride. Particular attention is paid to new performative techniques of public experience of the past and historical reenactment in the process of reassembling Polish collective memory. The Law and Justice Party radically rethought not only the socialist experience but also the years of post-socialist transformation.
Through mass public history based on spectacle and reenactment, the Law and Justice Party created a mythopractic that effectively mobilized groups excluded from the benefits of free-market transformation by identifying them with "cursed soldiers" — an anti-communist guerrilla from 1940-1950.
About the Author
Z. Szmyt
The Adam Mickiewicz University in Poznań
Poland
Poland
Zbigniew Szmyt — an anthropologist and associate professor
He conducted ethnographic fieldwork in Poland, Mongolia, North-East China and Siberia. His most recent project concerns migration, urbanization and public history in Inner Asia and Poland
References
1. Gross T. Ya. (2002) Neighbors: The history of the destruction of the Jewish town (translated by V. S. Kulagina-Yartseva), M .: Text. — in Russ.
2. Peshkov I. O. (2013) Historiography and memory in an era of change: the struggle for the Polish past as a continuation of politics by academic and non-academic methods. News of the Irkutsk State University. Series: Political science. Religious Studies, 2(2): 84-96. — in Russ.
3. Agnew V. (2004) Introduction: What is reenactment? Criticism, 46 (3): 327-339.
4. Babińska et al. (2018) Stosunek do Żydów i ich historii po wprowadzeniu ustawy o IPN, Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
5. Baraniecka-Olszewska К. (2015) Naprzód do przeszłości! Rekonstrukcje historyczne między historią a teraźniejszości. Etnografia Polska, 59 (1-2): 87-96.
6. Bereza M. (2020) Czarnek o wizji UE: Doszliśmy w Europie do poziomu gorszego niż ZSRR i komunizm (https://wiadomosci.radiozet.pl/Polska/Polityka/PrzemyslawCzarnek-o-wizji-Europy-Doszlismy-do-poziomu-gorszego-niz-ZSRR-i-komunizm)
7. Billig M. (1995) Banal Nationalism. London: SAGE Publications.
8. Doroszkiewicz J. (2020) Komunikat Kancelarii Świętego Soboru Biskupów Świętego Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego 17.03.2020 (https://www.orthodox.pl/komunikat-kancelarii-sw-soboru-biskupow-11/)
9. Duda A. (2017) Odzyskana pamięć — rozmowa TVP Historia z Prezydentem RP o polityce historycznej (https://www.youtube.com/watch?v=Z8C0IaZTZLA)
10. Dz.U.2018.1277 (2018) Ustawa z dnia 27 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (https://ipn.gov.pl/pl/o-ipn/ustawa/24216,Ustawa.html)
11. Engelking B. (ed.) (2004) Zagłada żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
12. Grajewski A. (2012) Pedagogika wstydu czy dumy? (https://www.gosc.pl/doc/1374467. Pedagogika-wstydu-czy-dumy)
13. Hirsch M. (2008) The Generation of Postmemory. Poetics Today, 29 (1): 103-128.
14. Hołda R. (2020) “Jesteście w naszej pamięci”: polskie murale jako nośniki pamięci i popularna forma patriotyzmu. Relacje Międzykulturowe, 1 (7): 47-64.
15. Isakowicz-Zaleski T. (2008) Przemilczane ludobójstwo na Kresach. Kraków: Małe Wydawnictwo.
16. Kaczyński J. (2020) J. Kaczyński dla „GPC” o naciskach ze strony Unii i głosowaniu ws. budżetu: “Będzie weto!” (https://niezalezna.pl/357330-j-kaczynski-dla-gpc-o-naciskach-ze-strony-unii-i-glosowaniu-ws-budzetu-bedzie-weto)
17. Kołodziejczak M. (2015) Rocznicowe rytuały smoleńskie w perspektywie neodurkheimizmu. Przegląd Politologiczny: 147-159.
18. Korzeniewsk B. (2014) Transformacja pamięci — o nieliniowym charakterze przemian w pamięci Polaków. Sensus Historiae, 9(4): 11-22.
19. Mendel, M. (2018) Pamięć, ideologia, władza. Uczenie się zapominania. Forum Oświatowe, 31(1): 25-36.
20. Mazowiecki T. (2021) Exposé 24 sierpnia 1989 roku. J. Marszałek-Kawa, P. Siemiątkowski (eds) Exposé prezesów rady ministrów 1989-2019, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
21. Michoń L. (2016) Mechanizm rytualny O modelu ofiarniczego ustanawiania nowego ładu politycznego, Wrocław: Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy.
22. Paluchowski W., Podemski K. (2019) Mowy miesięcznicowe Jarosława Kaczyńskiego jako spektakl władzy, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4: 253-268.
23. Rukat R. (2020) O „zwykłych ludziach” na Marszu Niepodległości: Etnografia demonstracji ulicznej. Adeptus, 16, Article 2139. https://doi.org/10.11649/a.2139
24. Siemaszko E. (2013) Wołyń 1943. Wołają z grobów, których nie ma — katalog wystawy, Szczecin: IPN.
25. Sahlins M. (1985) Islands of History. Chicago: University of Chicago Press.
26. Szkudlarek T. (2018) Pedagogika wstydu i bezwstydna polityka. Forum Oświatowe, 30 (1): 37-52.
27. Szwagrzyk K. (2016) Nasza ludzka powinność — интервью брал K. Pięciak. Tygodnik Powszechny, 9 (28.02.2016).
28. Todorova M. (2009) Imagining the Balkans, Oxford: Oxford University Press.
29. Thompson, E. (2014) It is Colonialism After All: Some Epistemological Remarks. Teksty Drugie, 1: 67-81.
30. Turner V. (1975) Dramas, Fields, and Metaphors: Symbolic Action in Human Society, Ithaca, NY.: Cornell University Press.
31. Wise A. (2010) Postcolonial Anxiety in Polish Nationalist Rhetoric. The Polish Review, 55(3): 285–304.
32. Wolff-Powęska A. (2017) Pamięć Wyzwolona, pamięć Zniewolona: Kultura Historyczna W Procesie Transformacji. Politeja, 14 (47): 7-22 (https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.02)_
33. Zeitlin F. (1998) The Vicarious Witness: Belated Memory and Authorial Presence in Recent Holocaust Literature. History and Memory, 10 (2): 5-42.
Review
For citations:
Szmyt Z. Reassembling the Past as an Instrument of Political Struggle: Public History in Post-Socialist Poland. Sociology of Power. 2022;34(1):39-68. (In Russ.) https://doi.org/10.22394/2074-0492-2022-1-39-68
Views:
71
Email this article 